30-31-oktabr kunlari Samarqand shahrida “Bilim va jamiyat uyg‘unligi: inson salohiyatini rivojlantirish va innovatsiyalarga fanlararo yondashuvlar” mavzusida O‘zbekiston va Yaponiya oliy ta’lim muassasalari rektorlarining beshinchi forumi o‘tkazildi. Tadbir O‘zbekiston Respublikasi Oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vazirligi hamda Yaponiya Ta’lim, madaniyat, sport, fan va texnologiyalar vazirligi hamkorligida tashkil etildi. Forumda har ikki vazirlik vakillari, Yaponiyaning 15 dan ortiq yetakchi universitetlari va O‘zbekistonning 30 ga yaqin oliy o‘quv yurtlari namoyondalari ishtirok etdilar. Uchrashuvning asosiy maqsadi ikki mamlakat o‘rtasida ta’lim, fan va innovatsiyalar sohasidagi strategik hamkorlikni mustahkamlash, qo‘shma ilmiy tadqiqot tashabbuslarini rivojlantirish va akademik almashinuvlarni kengaytirishdan iborat edi. Ochilish marosimida O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi Senati Raisining birinchi o‘rinbosari va JIDU rektori Sodiq Safoyev, Oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vaziri Qo‘ng‘irotboy Sharipov, Yaponiya ta’lim, madaniyat, sport, fan va texnologiyalar vazirligi o‘rinbosari Xiroshi Masuko, Yaponiyaning O‘zbekistondagi Favqulodda va muxtor elchisi Kendzi Xirata hamda Nagoya universiteti prezidenti Naoshi Sugiyama nutq so‘zladi. Forum davomida Jahon iqtisodiyoti va diplomatiya universitetining birinchi prorektori A. Umarov universitetning faoliyati va xalqaro hamkorlikning yangi yo‘nalishlari haqida ma’lumot berdi. Forum doirasida Jahon iqtisodiyoti va diplomatiya universiteti Nagoya iqtisodiyot universiteti (NUE) bilan qo‘shma diplom dasturi bo‘yicha shartnoma imzoladi. Mazkur dastur JIDU Xalqaro iqtisodiyot fakultetida amalga oshirilayotgan “Xalqaro iqtisodiyot va sun’iy intellekt” yo‘nalishi bo‘yicha bakalavriat talabalarining ta’lim olishini ko‘zda tutadi. Talabalar ham JIDU, ham Nagoya iqtisodiyot universitetida tahsil olib, zamonaviy texnologiyalar, iqtisodiy modellar va barqaror rivojlanish amaliyotlarini o‘rganish imkoniyatiga ega bo‘ladilar. Shuningdek, 2026-yildan boshlab Xalqaro davlat siyosati (IPP) bo‘yicha qo‘shma magistratura dasturini yo‘lga qo‘yish to‘g‘risida Tsukuba universiteti bilan o‘zaro Anglashuv memorandumi imzolandi. Ushbu yangi loyiha kelajakdagi diplomatlar va davlat siyosati sohasidagi mutaxassislarga Yaponiya tahliliy yondashuvi hamda O‘zbekiston davlat boshqaruvi amaliyotini uyg‘unlashtiradigan noyob ta’lim olish imkoniyatini taqdim etadi. Bundan tashqari, universitet vakillari Yaponiyaning bir qator yangi hamkor oliy o‘quv yurtlari - Sofiya universiteti, Tokio universiteti va Kioto chet tillari universiteti bilan muzokaralar olib borib, kelishuvlar imzolash va hamkorlikni yanada kengaytirish istiqbollarini muhokama qildilar.
Jahon iqtisodiyoti va diplomatiya universitetida talabalar o‘rtasida intellektual salohiyatni oshirish, yoshlarni mustaqil fikrlashga hamda jamoada ishlash ko‘nikmalarini rivojlantirishga qaratilgan “Zakovat” intellektual o‘yinining fakultetlararo bosqichi bo‘lib o‘tdi. Ushbu bosqichda universitetning barcha fakultetlaridan jami 113 ta jamoa faol ishtirok etdi. O‘yin davomida ishtirokchilarga turli yo‘nalishlardagi savollar taqdim etilib, jamoalar aql-zakovat, bilim hamda jamoaviy ishlash qobiliyatlarini namoyish etdilar. Bellashuv natijasiga ko‘ra, eng yuqori natija ko‘rsatgan 10 ta jamoa universitet bosqichiga yo‘llanma oldi. Tadbir doirasida tashkilotchilar tomonidan yoshlarning intellektual salohiyatini oshirish va ularni faol hayot pozitsiyasiga ega bo‘lishga undash maqsadida qator tashabbuslar ilgari surildi. Shuningdek, “Zakovat” o‘yini nafaqat bilimni sinovdan o‘tkazish, balki talabalar o‘rtasida do‘stlik va hamjihatlik muhitini mustahkamlashda muhim ahamiyat kasb etdi.
2025-yil 1-noyabr kuni Yevropa tiklanish va taraqqiyot bankining (YeTTB) O‘zbekistondagi vakolatxonasi direktori va rahbari Andi Aranitasi “Zamonaviy xalqaro munosabatlar, jahon iqtisodiyoti va O‘zbekiston manfaatlari” kursi doirasida ma’ruza o‘tkazdi. “The Main Challenges for Transitional Economies” mavzusidagi ma’ruza markazlashtirilgan tizimdan bozor tizimiga o‘tayotgan mamlakatlardagi iqtisodiy o‘zgarishlarning muhim jihatlariga bag‘ishlandi. Janob Aranitasi o‘z nutqida YeTTBning O‘zbekistondagi islohotlarni qo‘llab-quvvatlashdagi roli haqida so‘zlab, erkinlashtirish, makroiqtisodiy barqarorlashtirish, institutsional rivojlanish va davlat boshqaruvi islohotlarining ahamiyatini ta’kidladi. Shuningdek, u o‘tish davrining hozirgi bosqichi nafaqat bozor mexanizmlarini rivojlantirishni, balki samarali davlat institutlarining rolini kuchaytirishni ham talab etishini qayd etdi. Ustuvor yo‘nalishlar qatorida barqaror rivojlanish, raqamlashtirish, inklyuzivlik va iqlim tashabbuslarini qo‘llab-quvvatlash mavjud. Ma’ruza talabalar va professor-o‘qituvchilar orasida katta qiziqish uyg‘otib, jahon iqtisodiyotining zamonaviy tendensiyalari va O‘zbekistonning mintaqaviy jarayonlardagi o‘rnini muhokama qilish maydoniga aylandi.
Joriy yilning 1-noyabr kuni Jahon iqtisodiyoti va diplomatiya universitetida “Diplomatic Synergy” klubi tashabbusi bilan “Buyuk Ipak Yo‘li” Sammiti tashkil etildi. Tadbirda universitet professor-o‘qituvchilari va talabalari bilan bir qatorda, mamlakatimizning turli hududlaridan tashrif buyurgan 10 ga yaqin oliy ta’lim muassasalari vakillari ham faol ishtirok etdilar. Sammit doirasida dunyo siyosatidagi dolzarb jarayonlar, Buyuk Ipak Yo‘lining tarixiy va geosiyosiy ahamiyati, Markaziy Osiyoda iqtisodiy-diplomatik hamkorlikning zamonaviy shakllari, shuningdek, O‘zbekistonning mintaqaviy va global maydondagi o‘rni yuzasidan chuqur tahliliy muhokamalar olib borildi. Muhokama va debatlar jarayoni ochiq fikrlilik, analitik yondashuv, va intellektual raqobat ruhida kechdi. Ishtirokchilar mintaqaviy hamkorlik, transport-logistika diplomatiyasi, madaniy almashinuv, global savdo yo‘laklari va axborot integratsiyasi kabi yo‘nalishlarda o‘z qarashlarini ilgari surdilar. Tadbirning asosiy maqsadi: Buyuk Ipak Yo‘lining tarixiy-madaniy merosini bugungi geosiyosiy jarayonlar bilan uyg‘un tahlil qilish; Yoshlar orasida diplomatik fikrlash, muloqot madaniyati va analitik yondashuvni rivojlantirish; Oliy ta’lim muassasalari o‘rtasida hamkorlik platformasini kengaytirish; Global jarayonlarda O‘zbekiston yoshlarining faol ishtirokini rag‘batlantirish. Tadbir yakunida sammit ishtirokchilari o‘zaro hamkorlikni yanada kengaytirish, ilmiy-analitik tashabbuslarni qo‘llab-quvvatlash hamda yoshlar o‘rtasida diplomatik madaniyatni rivojlantirish borasida kelgusidagi rejalarni belgilab oldilar. Ushbu sammit mintaqaviy muloqot va intellektual hamkorlikning yangi bosqichini boshlab berdi.
Fransuz tili ta’limining sifatini oshirish va xalqaro hamkorlikni kengaytirish maqsadida Jahon iqtisodiyoti va diplomatiya universiteti va Toshkent fransuz alyansi (Alliance Française de Tachkent) o‘rtasida ikki tomonlama hamkorlik shartnomasi imzolangan. Mazkur kelishuv doirasida Fransiyadan JIDU o‘quv jarayoniga xorijlik mutaxassis – Fransiyaning Parij Sorbonna universiteti bitiruvchisi Gaspard Barthélemy jalb etildi. Mutaxassisning universitetga tashrifi doirasida tanishtirish marosimi bo‘lib o‘tdi. Tadbirda Akademik ishlar bo‘yicha birinchi prorektor A. Umarov, Toshkent fransuz alyansi direktori D.Axmedov, Romano-German tillari kafedrasi mudiri V.Mamatkasimova hamda Xalqaro akademik hamkorlik ofisi boshlig‘i G.Mirhalilova ishtirok etdilar. Uchrashuv davomida hamkorlikning asosiy yo‘nalishlari, xorijiy tajribani amaliyotga joriy etish imkoniyatlari hamda fransuz tili ta’limining yangi metodikalari muhokama qilindi. Hamkorlik shartnomasiga muvofiq, o‘quv jarayonida xorijlik o‘qituvchi ishtirokida amaliy mashg‘ulotlar, seminarlar, til madaniyati bo‘yicha mahorat darslari hamda madaniy tadbirlar tashkil etilishi rejalashtirilgan. JIDU rahbariyati ushbu tashabbusni ta’lim sifatini oshirish, xalqaro tajribani o‘rganish va talabalar uchun madaniyatlararo muloqot imkoniyatlarini kengaytirish yo‘lidagi muhim qadam sifatida baholadi.
Joriy yilning 31-oktabr kuni Jahon iqtisodiyoti va diplomatiya universitetida “Tizimli tahlil va matematik modellashtirish” hamda “Jahon iqtisodiyoti” kafedralari o‘qituvchilari Italiyaning Katolik del Sakro Kuore universiteti (Università Cattolica del Sacro Cuore) professori Silvana Stefani bilan onlayn uchrashuv o‘tkazishdi. Uchrashuvda JIDUning iqtisodiy-matematik modellashtirish, moliyaviy tahlil va barqaror rivojlanish sohasida tadqiqotlar olib boruvchi professor-o‘qituvchilari ishtirok etdi. Italiya universitetlari bilan xalqaro hamkorlik istiqbollari, jumladan, energetika va moliya bozorlarini modellashtirish bo‘yicha qo‘shma loyihalar, talabalarning xalqaro yozgi maktablarda qatnashishi, qo‘shma ilmiy nashrlar va xalqaro grantlar uchun arizalar tayyorlash masalalari muhokama qilindi. Fizika-matematika fanlari doktori, professor Aybek Seytov ma’ruza qildi. Uning “Magistral kanallarda suv resurslarini optimal boshqarishning matematik modellari” mavzusidagi ma’ruzasi O‘zbekiston suv resurslaridan oqilona foydalanishning dolzarb masalalariga bag‘ishlandi. Ma’ruzada Sent-Venan tenglamalar tizimi asosida beqaror suv oqimlarini modellashtirish natijalari va ochiq kanallarda oqimlarni optimal boshqarish bo‘yicha sonli tajribalar taqdim etildi. Professor M.T.Baqoyev qimmatli qog‘ozlar bozorining matematik modellarini ishlab chiqish va ularni moliyaviy vositalar dinamikasini tahlil qilishda qo‘llash bilan bog‘liq kafedra tadqiqot yo‘nalishi haqida so‘zlab berdi. Uchrashuvni professor A.S.Rasulov olib bordi. Uchrashuv yakunida tomonlar xalqaro ilmiy hamkorlikni rivojlantirish muhimligini ta’kidlab, qo‘shma loyihalarni, jumladan, barqaror rivojlanish, energetika modellashtirish va raqamli iqtisodiyot doirasida amalga oshirishga tayyorliklarini bildirdilar. Ma’lumot uchun. Professor Stefani amaliy matematika, moliyaviy va energetik modellashtirish sohasida e’tirof etilgan olim bo‘lib, barqaror rivojlanish masalalariga bag‘ishlangan xalqaro loyihalarda faol qatnashadi. U butun dunyodan energiya o‘tishi va iqlim barqarorligi muammolari bilan shug‘ullanuvchi tadqiqotchilar va talabalarni birlashtirgan “Green Energy Management” xalqaro yozgi maktabiga rahbarlik qilmoqda.
2025-yil 30-oktabr kuni Finlyandiya Respublikasi Prezidenti Aleksandr Stubb Jahon iqtisodiyoti va diplomatiya universitetiga tashrif buyurdi. Finlandiya prezidenti va universitet rahbariyati o‘rtasidagi ishchi uchrashuvning asosiy mavzusi JIDU hamda Finlandiya oliy ta’lim muassasalari o‘rtasidagi hamkorlikni rivojlantirish istiqbollarini muhokama qilish bo‘ldi. Tomonlar qo‘shma dasturlarni amalga oshirishning aniq yo‘llarini, jumladan, talabalar va professor-o‘qituvchilar akademik almashinuvi, tajriba almashish, ilmiy-tadqiqot loyihalarini hayotga tatbiq etish masalalarini atroflicha ko‘rib chiqdilar. Natijada ikki davlat o‘rtasida ta’lim va ilmiy aloqalarni kengaytirish bo‘yicha kelishuvlarga erishildi, hamkorlik tashabbuslarini yanada rivojlantirish uchun ustuvor yo‘nalishlar belgilab olindi. Finlyandiya Prezidenti universitetga tashrifi doirasida JIDU talabalari va professor-o‘qituvchilari bilan uchrashib, “Kuch muvozanatining o‘zgarishi: Tashqi siyosatda qadriyatlar, manfaatlar va kuch” (The changing balance of power: Values, interests and power in foreign policy) mavzusida ma’ruza o‘qidi. Aleksandr Stubb o‘z nutqida global siyosiy tuzilmaning o‘zgarishi, milliy manfaatlar va umuminsoniy qadriyatlarning o‘rni, shuningdek, xalqaro kun tartibini shakllantirishda yoshlarning faol ishtirokining ahamiyati haqidagi qarashlarini bayon etdi. Ma’ruza yakunida qizg‘in savol-javob sessiyasi o‘tkazildi. Bunda talabalar davlat rahbari bilan shaxsan muloqot qilish va u bilan Sun’iy intellekt siyosatdagi o‘rni hamda Yevropa Ittifoqining istiqboli kabi dolzarb mavzularni muhokama etish imkoniyatiga ega bo‘ldilar. Finlyandiya Prezidentining JIDUga tashrifi ta’lim va ilm-fan sohasidagi uzoq muddatli hamkorlik uchun mustahkam poydevor yaratdi. Shuningdek, bu tashrif talabalarga barqaror kelajakni barpo etishda madaniyatlar va g‘oyalar o‘rtasidagi muloqotning naqadar muhimligini yaqqol namoyish etdi.
Joriy yilning 29-oktabr kuni Jahon iqtisodiyoti va diplomatiya universitetida Prezident Administratsiyasi huzuridagi Ta’lim sifatini ta’minlash milliy agentligi guruh rahbari, Top-30 talikka mansub Tokio universiteti bitiruvchisi, Jahon banki va GIZ, BMT Taraqqiyot dasturi (UNDP) loyihalari ijrochi eksperti Xamidov Baxtishod Baxadirovich ishtirokida master-klass tashkil etildi. Tadbirda “Xalqaro munosabatlar” fakulteti 2-bosqich talabalari faol qatnashdilar. Tadbir “Barqaror rivojlanish maqsadlariga erishishda kambag‘allikka qarshi kurashishning ahamiyati” mavzusiga bag‘ishlandi. Ma’ruzachi sifatida so‘zga chiqqan Xamidov Baxtishod Baxadirovich “kambag‘allik” tushunchasining mazmun-mohiyati, uning iqtisodiy va ijtimoiy o‘lchovlari, hamda jamiyatlar taraqqiyotidagi o‘rni haqida ilmiy asoslangan fikr va tahlillarni taqdim etdi. Xalqaro ekspert o‘z chiqishida nisbiy kambag‘allik, daromad va iste’mol ko‘rsatkichlari asosida kambag‘allikni o‘lchashning barqaror rivojlanish darajasini aniqlashdagi ahamiyatini ta’kidladi. Shuningdek, Global Janub va Global Shimol davlatlari tajribalarining konseptual va amaliy jihatlari qiyosiy tahlil qilindi. Ma’ruza davomida AQSh va Yevropa Ittifoqi mamlakatlarida ijtimoiy siyosat sohasida olib borilayotgan islohotlar kambag‘allikni qisqartirishning samarali mexanizmlari sifatida tahlil etildi. Tadbir yakunida talabalar o‘zlarini qiziqtirgan savollarga mazmunli va ilmiy asoslangan javoblar oldilar. Master-klass yosh mutaxassislar uchun barqaror rivojlanish, ijtimoiy adolat va iqtisodiy tenglik masalalariga oid nazariy va amaliy bilimlarni chuqurlashtirish imkonini yaratdi.
